Amdanom
Yn ystod y blynyddoedd diwethaf mae’r hinsawdd economaidd wedi arwain at gau llawer o dafarndai ar draws y DU. Mae Corwen, tref farchnad o bron i 2,500 o drigolion (cyfrifiad 2011) wedi colli dwy dafarn yn y blynyddoedd diwethaf ac mae’n ymddangos nad oes gan yr un o’r tair tafarn sy’n weddill, gan gynnwys Gwesty’r Owain Glyndŵr, fodel ariannol cadarn. Hefyd nid oes yr un o’r tair tafarn, yn darparu gwasanaethau arlwyo neu lety ar hyn o bryd. O ganlyniad i’r dirywiad cenedlaethol hwn mae llawer o gymunedau lleol wedi dod at ei gilydd i brynu eu tafarn lleol, er mwyn sicrhau ei fod yn aros ar agor ac yn parhau i wasanaethu eu cymuned. Mae’r model busnes ‘nid er elw’ a fabwysiadwyd gan y rhan fwyaf o’r busnesau hyn wedi profi’n gadarn, hyd yn oed yn wyneb COVID-19, gyda dim ond un, o ymhell dros 100 o dafarndai cymunedol yn y DU, yn cau oherwydd y pandemig.
Mae Gwesty’r Owain Glyndŵr wedi bod ar werth ers nifer o flynyddoedd ac mae’n gyfle delfrydol i’w brynu gan y gymuned. Yn y gorffennol mae wedi bod yn ganolbwynt i lawer o weithgareddau cymdeithasol yng Nghorwen ac mae’n haeddu bod felly eto. Daeth grŵp Achub yr OG at ei gilydd ym mis Medi 2021 a gyda phrynu mewn golwg cafwyd arolwg post a digidol a dderbyniodd dros 300 o ymatebion. Roedd yr arolwg yn dangos cefnogaeth enfawr i’r syniad o brynu’r OG gyda dros £150,000 o gefnogaeth ariannol wedi’i nodi gan yr ymatebwyr. Y neges allweddol arall oedd yr angen i fwyd tafarn/tŷ bwyta fod unwaith yn rhagor ar gael yng Nghorwen.
Gan symud ymlaen, mae’r grŵp “Achub yr OG” wedi’i gyfuno â Partneriaeth Corwen Partnership (PCP) bresennol a’r grŵp cyfunol hwnnw, o dan faner y PCP, yn arwain y cais prynu. Ym mis Gorffennaf 2022, arwyddodd Ifor Sion, perchennog presennol y OG, gytundeb cynwysoldeb a oedd yn rhoi 12 mis inni brynu am y pris o £300,000 y cytunwyd arno. Ers hynny mae’r PCP wedi bod yn brysur yn rhoi’r gweithdrefnau cyfreithiol priodol ar waith i’n galluogi i redeg y cynnig cyfranddaliadau hwn. Y pwysicaf yn hyn o beth fu sefydlu Cymdeithas Budd-dal Cymunedol, sy’n annibynnol yn y pen draw o’r PCP, i oruchwylio rheolaeth barhaus yr OG gan ei Aelodau (Cyfranddalwyr).
Enw’r Gymdeithas Budd Cymunedol yw ‘The Owain Glyndŵr Community Hotel Limited’ (OGCHL) ac mae wedi’i gofrestru gyda rhif FCA 8933. Sefydlwyd yr OGCHL gan ddefnyddio ‘rheolau model’ a gyflenwyd gan Sefydliad Plunkett, sefydliad yr ydym bellach yn aelodau ohono. Mae Plunkett wedi cefnogi prynu dros 60 o dai cyhoeddus yn y gymuned hyd yma. Byddant yn parhau i gefnogi’r PCP ac OGCHL wrth symud ymlaen.
Yn ogystal â Sefydliad Plunkett rydym wedi derbyn cyngor gan sefydliadau eraill gan gynnwys Cadwyn Clwyd, Cyngor Tref Corwen, Gwe Cambrian Web o Aberystwyth a SafeRegen yn Bootle. Rydym yn diolch iddyn nhw i gyd am eu cefnogaeth.